آبگرفتگی؛ چالش شهری و شهروندی

سروش جنابی / دبیر

واقعیت این است که تهران به‌ویژه مناطق قدیمی و مرکزی آن زیرساخت‌های متناسب با جمعیت ساکن را نداشته و ندارد. این مشکل از سال‌های دور به تهران تحمیل شده و رفع آن به سادگی امکان‌پذیر نیست. نبود تأسیسات شهری اصولی از جمله شبکه فاضلاب و برق که از مدت‌ها پیش و شاید همزمان با شکل‌گیری کلانشهرهای کشورهای اروپایی پیش‌بینی شده، هنوز هم تهران و محله‌های آن را عذاب می‌دهد. همین موضوع حظ بردن از زیبایی‌های فصل پاییز و زمستان را به شهروندان حرام می‌کند و مدیریت شهری را به تکاپوی مضاعف برای مقابله با آبگرفتگی و آب‌ماندگی‌ها می‌اندازد. در واقع، ساختار شهر در برخی محله‌ها از جمله منطقه11 با شیب‌های منفی همچنین شیب کوهپایه‌ای که آب‌های سطحی حاصل از نزولات جوی را به سمت جنوب شهر هدایت می‌کند به‌علاوه ضعف تاریخی زیرساخت‌های شهری، معضل مزمنی به نام آبگرفتگی را رقم زده است. راه‌حل قطعی برای برون‌رفت از چنین مشکلاتی که کم‌تعداد هم نیستند، در آینده‌ای نزدیک دیده نمی‌شود. شاید یکی از راه‌حل‌های منطقی آن باشد که وضع موجود را بپذیریم و حداقل از هر آنچه موجب تشدید این مشکلات می‌شود با مشارکت همگانی بکاهیم. به گفته کارگرانی که تا نیمی از بدن برای پاکسازی و رفع انسداد نهرها و قنوات در گل‌ولای و آب آلوده فرو می‌روند، عمده‌ترین علت آبگرفتگی ها زباله‌های رها شده در نهرهاست. برخی حتی از انداختن تایرهای مستعمل در نهرها دریغ نمی‌کنند. شاید مشکل ساختاری شهر تهران به‌اندازه بی‌مبالاتی برخی شهروندان در ایجاد آبگرفتگی‌ها نقش ایفا نکند. و به همان ترتیب این چالش مزمن‌تری برای زیست شهری از سال‌های دور پیش روی ما گذاشته است.